Vừa qua, trên diễn đàn Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã “nói ngắn gọn, dễ hiểu, dễ nhớ” về quan hệ Việt Nam – Trung Quốc là “vừa hợp tác vừa đấu tranh”. Quan điểm thẳng thắn, ngắn gọn này đã được tuyệt đại đa số cán bộ, Đảng viên và nhân dân ta thấu hiểu, đồng tình và tiếp tục cùng Đảng, Nhà nước ta bảo vệ và thực hiện. Tuy trên một số trang mạng xã hội đã có một vài tiếng nói tỏ ý nghi ngờ, phản bác gay gắt thậm chí đặt điều xuyên tạc quan điểm đúng đắn đó của lãnh đạo Chính phủ nước ta song sự thật vẫn là sự thật…
Trong phiên chất vấn của kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XIII, Thượng tọa Thích Thanh Quyết đã nêu một câu hỏi có lẽ không chỉ là của riêng nhà tu hành này mà còn là tiếng nói chung của đại đa số cử tri và người dân Việt Nam: “Mong Thủ tướng cho biết quan điểm của Nhà nước ta đối với vấn đề Biển Đông và Trung Quốc bằng cách nói ngắn gọn nhất, dễ nghe, dễ hiểu nhất, đầy đủ nhất”?
Câu hỏi không của riêng ai
Một câu hỏi không dài, lại rất thẳng thắn nhưng đầy chân tình! Bấy lâu nay, tình hình biển Đông có những diễn biến phức tạp và căng thẳng, đặc biệt là việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương – 981 sâu trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Nhân dân cả nước ta tuy bất bình, phẫn nộ nhưng đã biết kiềm chế và phản ứng đúng mức, giúp lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Chính phủ ta giữ vững hòa bình, toàn vẹn lãnh thổ và buộc phía Trung Quốc phải chấm dứt vụ việc.
Tuy vậy, e ngại trước những bước đi khác của âm mưu “đường lưỡi bò” xâm chiếm biển Đông, nhân dân, cán bộ và Đảng viên chúng ta có nhu cầu chính đáng muốn biết quan điểm chủ đạo, xuyên suốt – nhưng phải “ngắn gọn nhất, dễ nghe, dễ hiểu nhất, đầy đủ nhất” – trong vấn đề bảo vệ biển Đông cũng như giữ gìn quan hệ song phương với Trung Quốc. “Đại biểu yêu cầu tôi nói ngắn gọn, dễ hiểu, dễ nhớ về quan hệ Việt Nam – Trung Quốc, vấn đề này khó, nhưng tôi xin trình bày khái quát 6 chữ. Đó là “vừa hợp tác, vừa đấu tranh” – Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nói. Thủ tướng cho biết, đối với Trung Quốc và các nước, Đảng và Nhà nước ta kiên trì, nhất quán thực hiện đường lối độc lập tự chủ, hòa bình hữu nghị, hợp tác phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ, chủ động tích cực hội nhập hợp tác quốc tế trên cơ sở tôn trọng độc lập chủ quyền không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau, bình đẳng cùng có lợi, thực hiên các cam kết, công ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, vì lợi ích quốc gia dân tộc, hợp tác bình đẳng cùng có lợi, đóng góp cho hòa bình hữu nghị độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ trên thế giới. “Chúng ta mong muốn hai bên chân thành giải quyết những bất đồng giữa 2 nước về biên giới lãnh thổ trên biển theo công ước quốc tế, luật biển, thỏa thuận giữa cấp cao 2 nước. Chúng ta mong muốn và làm hết sức mình, mong Trung Quốc cũng như thế để đảm bảo hòa bình hợp tác“- Thủ tướng nói rõ hơn.
Cùng có lợi, cùng thịnh vượng
Đây là đích hướng đến không chỉ trong quan hệ song phương giữa Việt Nam với Trung Quốc mà còn trong quan hệ giữa Việt Nam và tất cả các nước, các tổ chức quốc tế trên thế giới. Trên cơ sở bình đẳng, ngang nhau, sự hợp tác trên tất cả các lĩnh vực từ kinh tế, văn hóa, giáo dục, y tế, thương mại thậm chí cả quân sự đã và đang diễn ra sôi động trên khắp thế giới, là trào lưu và xu thế chung của thời đại hiện nay. Thực sự đã qua lâu rồi cái kiểu “hợp tác” nước lớn – nước nhỏ, nước cai trị – nước bị trị, cá lớn nuốt cá bé, kẻ thắng – người thua… ngày nay thế giới thực hiện hợp tác với nhau trên tinh thần “win – win”- hai bên cùng chiến thắng, hai bên cùng hưởng lợi ích.
Tuy là một nước nhỏ, tiềm lực kinh tế không nhiều, điều kiện vật chất cũng như cơ sở hạ tầng còn nhiều khó khăn và hạn chế song Việt Nam là một quốc gia độc lập, tự chủ, ngang hàng với tất cả các nước khác trên thế giới dù đó là Mỹ, Trung Quốc, Nga hay bất cứ nước nào khác. Đặt quan hệ hợp tác với Việt Nam cũng như Việt Nam chúng ta đặt quan hệ với các nước khác thì đều dựa trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền của nhau, bình đẳng và đôi bên cùng có lợi. Đây là mong muốn thiết thực của Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam, cũng là nguyện vọng, mong muốn của Đảng, Nhà nước và nhân dân Trung Quốc cũng như tất cả các nước khác. Giờ đây, không ai muốn hợp tác lâu dài mà không có lợi, cũng như không ai có thể hợp tác được lâu dài với người khác mà chỉ biết giành phần lợi về riêng mình; hay nói cách khác, win –win đảm bảo cho sự hợp tác được bền vững lâu dài chứ không nhằm thỏa mãn những cái lợi ngắn hạn trước mắt.
Trong vấn đề biển Đông, cũng cần được hiểu đúng khi nói đến chuyện cùng hợp tác. Trước hết, Việt Nam kiên trì và kiên quyết bảo vệ độc lập, chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ – trong đó có vùng biển – của mình trên cơ sở tôn trọng và tuân thủ các quy định chung của luật pháp quốc tế. Phạm vi lãnh thổ mà Việt Nam có chủ quyền chính đáng – trong đó có Hoàng Sa và Trường Sa trên biển Đông – là không thể tranh cãi, đất nước và nhân dân Việt Nam kiên quyết không chịu để mất chủ quyền, dứt khoát không khuất phục bất cứ thế lực nào dù mạnh đến đâu muốn dùng vũ lực xâm chiếm lãnh thổ của Việt Nam. Việt Nam sẵn sàng hợp tác với tất cả các nước để khai thác và phát triển kinh tế biển nhưng trước hết và trên hết, các nước phải công nhận và tôn trọng chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam. Tôn trọng độc lập, chủ quyền của nhau mới có thể giữ được thế bình đẳng giữa hai bên và từ đó mới có thể cùng bình đẳng, cùng có lợi và cùng phát triển với nhau được; ngược lại, thì chính là vi phạm “luật chơi” chung của thế giới và sự hợp tác là không lâu dài và thậm chí là không thể hợp tác.
Đấu tranh vì hòa bình và ổn định
Trên thực tế thì Việt Nam chúng ta chưa bao giờ đi xâm chiếm lãnh thổ của ai, nhưng cũng không cho phép bất kỳ ai, bất kỳ thế lực nào mang sức mạnh đến xâm phạm chủ quyền lãnh thổ của mình trong đó có Hoàng Sa và Trường Sa.
Ngày 23/6/1994, tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (khóa IX) đã thông qua Nghị quyết về việc phê chuẩn Công ước của LHQ về Luật Biển năm 1982, biểu thị quyết tâm cùng cộng đồng quốc tế xây dựng một trật tự pháp lý công bằng, khuyến khích sự phát triển và hợp tác trên biển. Khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa, Việt Nam chủ trương giải quyết các tranh chấp về chủ quyền lãnh thổ cũng như các bất đồng khác liên quan đến biển Đông thông qua thương lượng hòa bình trên tinh thần bình đẳng, hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau, tôn trọng pháp luật quốc tế, đặc biệt là Công ước của LHQ về Luật Biển năm 1982, tôn trọng quyền chủ quyền và quyền tài phán của các nước ven biển đối với vùng đặc quyền kinh tế về thềm lục địa; trong khi nỗ lực thúc đẩy đàm phán để tìm giải pháp cơ bản và lâu dài, các bên liên quan cần duy trì ổn định trên cơ sở giữ nguyên trạng không có hành động làm phức tạp thêm tình hình, không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực.
Trong nhiều năm qua, Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam cố gắng, nỗ lực tạo dựng và duy trì môi trường hòa bình, ổn định, phát triển kinh tế đất nước, bảo vệ chủ quyền và lợi ích quốc gia trên biển. Đối với các vùng biển thực sự có chồng lấn giữa nước ta và các nước, các bên liên quan có thể bàn bạc, trao đổi để hợp tác cùng phát triển. Trước liên tiếp các hoạt động vi phạm chủ quyền Việt Nam trên Biển Đông thời gian gần đây, Việt Nam đã kiên trì giao thiệp và đấu tranh qua đường ngoại giao cũng như trên thực địa, kiên quyết phản đối những đòi hỏi vô lý, những hàng động trái với các thỏa thuận song phương cũng như các quy định của luật pháp quốc tế, buộc phía Trung Quốc phải dừng các hoạt động bất hợp pháp, trong đó có việc phải rút giàn khoan 981 ra khỏi vùng đặc quyền kinh tế của nước ta. Bằng những bước đi, phản ứng phù hợp, Việt Nam vẫn giữ được toàn vẹn chủ quyền lãnh thổ mà không khiến cho tình hình trở nên mất kiểm soát, mất ổn định, giữ gìn được môi trường hòa bình chung không chỉ trên biển Đông mà cho cả khu vực và thê giới.
Tuy nhiên, việc đấu tranh không thể đến đấy là dừng lại mà còn tiếp tục, thông qua những con đường, cách thức phù hợp tùy theo diễn biến của tình hình nhưng tựu trung lại, phải cố gắng tối đa để giữ được môi trường hòa bình, cố gắng không để nổ ra xung đột vũ trang hay chiến tranh vì điều này có hại cho môi trường phát triển của Việt Nam, các nước trong khu vực cũng như toàn cầu.
Tóm lại, quan điểm “vừa hợp tác vừa đấu tranh” đối với vấn đề biển Đông và Trung Quốc mà Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã nêu cho thấy Việt Nam chúng ta luôn “biết mình biết người”, không chấp nhận mất độc lập và toàn vẹn chủ quyền lãnh thổ cũng không đánh đổi hòa bình bằng mọi giá; thể hiện sự uyển chuyển, khéo léo, linh hoạt trong đối nội và đối ngoại cũng như phù hợp với trào lưu, xu thế chung của thời đại. Cương quyết nhưng khôn khéo, “dĩ bất biến ứng vạn biến”, cách ứng xử điềm tĩnh, đàng hoàng của Việt Nam trong vấn đề biển Đông và Trung Quốc thời gian qua đã nhận được sự đồng tình, ủng hộ của nhiều nước trên thế giới và nhờ đó, thế và lực của nước ta cũng trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Sự thật ấy đủ để bác bỏ tất cả những thứ “lý lẽ” ngụy biện, hoa ngôn xảo ngữ, đổi trắng thay đen hòng xuyên tạc quan điểm “vừa hợp tác vừa đấu tranh” mà Đảng, Nhà nước và nhân dân ta đã và đang thực hiện một cách vô cùng sáng tạo…/.
ST